Na zes jaar heb je dat felbegeerde papiertje binnen: gefeliciteerd, je bent nu basisarts! En dan kom je, vers uit de schoolbanken, te werken als arts-assistent op een ziekenhuisafdeling als de spoedeisende hulp – een hectische omgeving waarin soms elke seconde telt voor de patiënten die je opvangt. Nogal een verantwoordelijkheid, en geen gemakkelijke opgave… maar gelukkig is er hulp.
Verplichte scholing voor aanvang van de dienst
Voordat een arts-assistent, AIOS of ANIOS (arts (niet) in opleiding tot specialist) de dienst in gaat op de SEH, moet deze een ABCDE-reanimatietraining volgen om te zorgen voor de best mogelijke opvang van acuut zieke patiënten. In deze training leren cursisten volgens de ABCDE-methode om een patiënt zo snel en adequaat mogelijk te beoordelen, zodat deze op de juiste manier behandeld kan worden.
Deze verplichte scholing is vanuit Netwerk Acute Zorg regio Zwolle een uitgelezen kans om juist deze startende artsen een helpende hand toe te steken. Marijke van Polen is anesthesioloog bij Isala en Medisch coördinator Educatie bij Netwerk Acute Zorg regio Zwolle. Zij is nauw betrokken bij de ABCDE-reanimatietraining, als ontwikkelaar én trainer. Marijke: “Vanuit de regio willen we de jonge dokters een cursus aanbieden waarmee ze goed beslagen ten ijs komen in het ziekenhuis waar ze werken, en ze handvatten geven om hun eerste dienst goed te starten.”
Marijke van Polen, anesthesioloog bij Isala en Medisch coördinator Educatie bij Netwerk Acute Zorg regio Zwolle
Bijna 16 jaar geleden begon Marijke zelf als ANIOS bij de cardiologie in een ziekenhuis in Utrecht: “Ik weet nog heel goed hoe ik mijn eerste dienst startte. Ik had direct een heel zieke patiënt en ik wist heel veel dingen wel, maar liep vast in de structuur en voelde zeker enige paniek. Dat onzekere gevoel wil ik bij jonge artsen graag, enigszins, wegnemen – dit is voor mij de intrinsieke motivatie om deze cursus aan te bieden voor startende artsen.”
Kennisuitwisseling en doorontwikkeling
De groep trainers van de ABCDE-training bestaat uit medisch specialisten, SEH-artsen, anesthesiemedewerkers en SEH-verpleegkundigen van binnen én buiten de regio: behalve uit Isala Zwolle zijn er trainers uit Apeldoorn en Deventer, maar ook uit Assen en zelfs Groningen. Marijke: “De trainers hebben een diverse achtergrond en komen uit verschillende regio’s, waardoor we onderlinge kennis en informatie met elkaar kunnen uitwisselen. We hebben ook brainstormsessies waarbij we elkaar up-to-date houden over ontwikkelingen in ‘instructeursland’. Zo hebben we sinds het afgelopen jaar continuous assessment toegevoegd aan de training, waarmee we het leerrendement verhogen en de spanning wat naar beneden halen. De druk van een examen is er dan af en we hebben nog meer tijd om de cursisten dingen te leren.”
Een veilig leerklimaat
De meeste ABCDE-cursussen die worden aangeboden, zijn voornamelijk gericht op meer ervaren SEH-arts-assistenten. Voor jonge artsen gaat zo’n cursus vaak te snel, doordat het instapniveau van de rest van de cursisten over het algemeen hoger ligt. Zonde, want dit zorgt ervoor dat hun leerrendement juist lager wordt. Deze startende artsen hebben dus veel baat bij een training die beter aansluit bij hun instapniveau en leerbehoeften.
Marijke: “Een cursus met gelijkgestemden creëert voor hen een fijner leerklimaat. Dit merk je ook aan de groepsdynamiek. Ze hebben veel ruimte voor elkaar, waardoor iedereen tot leren kan komen. De een leert vlotter dan de ander, maar daardoor kunnen ze elkaar ook helpen. De ‘betere’ leerling kan dan bijvoorbeeld ook leren om feedback te geven, of leiderschapstaken aanleren – als arts word tenslotte ook van je verwacht dat je leiding kunt geven in bepaalde situaties.”
Ook met de groepsdynamiek op de werkvloer wordt in deze ABCDE-training rekening gehouden: de startende SEH-arts-assistenten krijgen precies dezelfde ABCDE-‘drill’ aangeleerd als die SEH-verpleegkundigen aangeleerd krijgen. “Het is voor de medewerkers op de SEH erg prettig dat iedereen op dat vlak precies hetzelfde weet.” Dat zorgt uiteindelijk voor duidelijkheid en eenduidigheid bij de opvang van de patiënten.
Flexibele invulling van de training
Hoewel iedere ABCDE-training natuurlijk aan een aantal voorwaarden moet voldoen, is er ruimte om de inhoud aan te passen aan de individuele (leer)behoeften van de cursisten. Marijke: “Als we zien dat een cursist vlot leert, laten we deze bijvoorbeeld bij een volgende praktijkoefening observeren in plaats van mee-oefenen. Daar leren ze weer andere vaardigheden door. Zo kan de cursus zelfs nog tijdens de training worden aangepast op de cursisten. Die flexibiliteit zul je elders niet gauw vinden.”
Een veilig, flexibel leerklimaat met aandacht voor de individuele leerbehoefte: dit alles komt uiteindelijk ten goede van het functioneren van de arts-assistent, en dus aan de patiënt die op de SEH moet worden opgevangen.
Ga voor meer informatie over onze ABCDE-reanimatietrainingen of om u daarvoor aan te melden naar ons Kennis- en Leerportaal.
