De acute zorg verbeteren: dat is waar Netwerk Acute Zorg voor staat. Daarvoor is het natuurlijk belangrijk om te weten wat er speelt in de zorg, op de werkvloer. In dat kader bracht een vijftal collega’s van NAZrZ afgelopen maand een werkbezoek aan de meldkamer Oost-Nederland (MkON) in Apeldoorn, waar 24 uur per dag 112-meldingen worden afgehandeld – niet alleen door de zorg, in de vorm van de regionale ambulancevoorziening (RAV), maar ook door de politie en brandweer.
Impressie van de meldkamer in Apeldoorn. De MkON in cijfers:
De MkON:
- Verleent hulp in 79 gemeentes
- Bedient 3,2 miljoen inwoners
- Handelt 12.000 112-meldingen per maand af (alleen al voor de ambulancezorg!). Daarnaast worden alle andere zorgmeldingen afgehandeld van bv. ziekenhuizen en huisartsen.
- Heeft een 112-team bestaande uit overdag 4, ’s avonds 4 en ’s nachts 3 centralisten beschikbaar voor de aanname van 112-meldingen voor ambulancezorg – naar rato aangeleverd door elk van de 5 regio’s
- Werkt samen met 5 veiligheidsregio’s
- Valt onder meerdere ROAZ-regio’s
- Werkt samen met 5 regionale ambulancevoorzieningen
Landelijke samenwerking
Sinds 2013 telt Nederland in totaal 10 meldkamers (eerder waren dat er 23). Deze zijn via de Landelijke Meldkamer Samenwerking (LMS) allemaal aangesloten op een landelijke ICT-infrastructuur. Alle 112-meldingen komen binnen op de centrale in Driebergen, Utrecht. Van daaruit wordt de melding doorgestuurd naar de juiste regio en de juiste hulporganisatie. De uitgifte – het op weg sturen van bijvoorbeeld de ambulance of traumaheli – is per regio verschillend: dit wordt gedaan vanuit een zorgcoördinatiecentrum (ZCC) in de regio of vanuit de meldkamer zelf.
Op momenten dat er zoveel meldingen tegelijk binnenkomen dat één meldkamer de druk niet meer aankan, kunnen meldkamers uit andere regio’s bijspringen doordat alle gegevens in hetzelfde landelijke gekoppelde computersysteem verwerkt worden. De andere meldkamer handelt dan de aanname van de melding af, maar de uitgifte wordt dan nog altijd in de eigen regio gedaan.
Ingewikkeld speelveld
Meldkamer Oost-Nederland is de grootste van de 10 meldkamers in Nederland, en bedient vijf verschillende regio’s: IJsselland, Twente, Noord-Oost Gelderland, Gelderland-Midden en Gelderland-Zuid. Elk van de regio’s heeft haar eigen (bedrijfs)structuur (BV, stichting of veiligheidsregio), en is vertegenwoordigd in de personele bezetting op de meldkamer. Daarnaast valt MkON onder verschillende ROAZ-regio’s – waaronder Zwolle. Vanuit de meldkamer of een ZCC worden ambulances van vijf verschillende RAV’s aangestuurd, die ook in aangrenzende ROAZ-regio’s rijden. De uitgifte van ambulances gebeurt voor drie regio’s vanuit de meldkamer zelf; voor de andere twee regio’s gebeurt de uitgifte daar op locatie.
Al met al een ingewikkeld speelveld dus, waarin het maken van afspraken lastig kan zijn. Extra complex wordt het bovendien wanneer er noodmeldingen binnenkomen waarop naast de ambulancezorg óók de politie en/of brandweer moet reageren. Een goede organisatie en samenwerking is dan ontzettend belangrijk.
Zorgcoördinatie
Niet iedereen die 112 belt, heeft met spoed zorg nodig. MkON ontvangt met name in het weekend en in de avonduren bijvoorbeeld ook telefoontjes van patiënten die vonden dat ze te lang in de wacht stonden bij de huisartsenpost (HAP) – waardoor burgers 112 gaan bellen. In veel gevallen wordt zo’n 112-melding toch weer doorverbonden naar de HAP, omdat huisartsenzorg passender is dan ambulancezorg. Of denk aan een telefoontje van een oudere die gevallen is en waarvoor (al dan niet acute) thuiszorg of mantelzorg geregeld moet worden. Ook op dit soort meldingen moet natuurlijk gereageerd worden, maar hierdoor worden soms ambulances en zorgprofessionals bezet gehouden die dan niet beschikbaar zijn voor spoedzorg. Bovendien is ambulancezorg ook kostbaar.
Er valt dus nog veel te winnen als zorg efficiënter ingezet kan worden. Dit vraagt om goede onderliggende organisatie van de (acute) zorgketen om de zorg voor iedereen in Nederland betaalbaar, toegankelijk en van goede kwaliteit te houden. Eén van de thema’s die hierop inspelen, is zorgcoördinatie, waarbij het doel is dat de patiënt met een (niet-levensbedreigende) acute zorgvraag op het juiste moment de juiste zorg ontvangt op de juiste plek en van de juiste zorgverlener.
In het ROAZ-plan van ROAZ-regio Zwolle staan hierover meerdere opgaven opgenomen, waaraan we de komende tijd met de regio aan de slag gaan. Dit werkbezoek draagt bij aan een goed begrip van de meldkamerzorg, wat ons helpt in de samenwerking en verdere uitwerking van de plannen voor de regio.
We bedanken René Smit, regiomanager Witte Kruis, en Frank Berg, hoofd meldkamer Witte Kruis a.i., voor de rondleiding en heldere uitleg!
