Het gaat niet goed met de coronadruk op de zorg in ons land. De besmettingscijfers zijn niet eerder zo hoog geweest en de instroom van COVID-patiënten in de gehele zorgketen blijft stijgen. Volgens de prognoses houdt de stijging voorlopig aan. Daarom hebben de voorzitters van de Regionale Overleggen Acute Zorgketen (ROAZ) woensdag 24 november geconstateerd dat de huidige situatie in de zorg past bij Fase 2d uit het ‘Opschalingsplan COVID-19’. Op advies van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) heeft de minister van VWS vrijdagmiddag 26 november Fase 2d formeel vastgesteld. In deze fase is de landelijke zorgcontinuïteit in het gehele land ernstig in gevaar en maken we afspraken in de zorg om de hoge druk zo goed mogelijk op te vangen.
Afspraken in deze Fase 2d zijn nodig omdat meerdere ROAZ-regio’s de kritiek planbare zorg niet meer volledig waarborgen en de toegang tot (semi-)acute zorg in gevaar komt. Ernst Kuipers, voorzitter van het LNAZ: “We moeten er nu alles aan doen om te voorkomen dat we in Fase 3* terechtkomen.”
Afspraken fase 2d
De ROAZ-voorzitters hebben woensdag 24 november jl. het volgende afgesproken:
- Alle ziekenhuizen schalen de reguliere zorg (FMS-klasse 5 en 4) af. Indien nodig en medisch aanvaardbaar wordt ook FMS-klasse 3-zorg (verder) afgeschaald.
- Poliklinieken worden afgeschaald als dit personeel oplevert dat ingezet kan worden voor de continuïteit van de kritiek planbare en (semi)-acute zorg (FMS-klasse 3, 2 en 1).
- Er wordt in eerste instantie landelijk opgeschaald naar een capaciteit van 1.150 IC-bedden. Ook wordt het aantal klinische bedden zoveel mogelijk opgeschaald.
- Patiënten (kliniek en IC) worden landelijk gespreid en hierbij wordt maximaal samengewerkt met onze buurlanden.
Afschaling reguliere zorg, extra COVID-capaciteit
FMS-klasse 5- en 4-zorg in de ziekenhuizen wordt landelijk volledig afgeschaald. Deze zorg betreft alle zorg waarvan het medisch aanvaardbaar is dat deze een aantal weken tot maanden wordt uitgesteld. Met deze maatregel komt personeel beschikbaar ten behoeve van de continuïteit van de kritiek planbare en (semi-)acute zorg. Daarnaast zorgt deze afschaling ervoor dat de Verpleeghuizen, Verzorgingshuizen en de Thuiszorg (VVT) minder worden belast met de uitstroom van patiënten. We dragen ook de zelfstandige klinieken (ZBC’s) op om de VVT niet te belasten met patiënten en waar mogelijk de ziekenhuizen te ondersteunen. Ook schalen alle regio’s FMS-klasse 3-zorg voor een deel (verder) af, indien medisch verantwoord. Klasse 3-zorg is kritiek planbare zorg die we vanuit medisch perspectief binnen zes weken willen uitvoeren. Uitgangspunt bij deze afschaling blijft dat minder urgente zorg altijd als eerste wordt afgeschaald.
Meer bedden beschikbaar voor IC en kliniek
Met afschaling van reguliere zorg kan de IC-capaciteit (het aantal beschikbare IC-bedden) verder worden opgeschaald. De eerste stap hierin is opschalen tot een capaciteit van 1.150 IC-bedden. Daarnaast wordt de ROAZ-regio’s gevraagd om op basis van de prognoses het benodigd aantal klinische bedden ter beschikking te stellen. Met deze beddencapaciteit verwachten we de komende weken de grote instroom van COVID-patiënten op te kunnen vangen.
Internationale spreiding van IC-COVID-patiënten
Sinds dinsdag 23 november jl. spreidt het LCPS, nu er weer capaciteit beschikbaar is in de Duitse ziekenhuizen, ook IC-COVID-patiënten naar Duitsland. Zolang dit mogelijk is, blijven ze dit doen om de Nederlandse zorg verder te ontlasten.
Overige maatregelen, waaronder inzet Defensie
Naast bovenstaande maatregelen zetten de zorgaanbieders in de hele zorgketen zich in om de uitstroom van patiënten te bevorderen, de instroom te verminderen en zoveel mogelijk interne maatregelen te treffen. Hierbij valt te denken aan het (voorbereiden op) de inzet van co-assistenten, van medewerkers buiten het primaire proces met een BIG-registratie en medewerkers waarvan de BIG-registratie minder dan twee jaar geleden is verlopen. Ook proberen we de komende weken Defensie-medewerkers in de zorg in te zetten zodat er landelijk capaciteit bijkomt; dit doen we in de regio Midden-Nederland.
Rol NZa en IGJ
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gaan erop toezien dat alle betrokken partijen de nodige afspraken maken en zich hieraan houden. Daarnaast houden de toezichthouders contact met zorgaanbieders, zorgverzekeraars en veldpartijen over de randvoorwaarden voor deze Fase 2d-afspraken. Zorgverzekeraars maken waar nodig afspraken met ziekenhuizen en andere zorgaanbieders om eventuele financiële consequenties op te vangen als zij uitvoering geven aan deze afspraken.
Met deze maatregelen doen we er alles aan om een eventuele Fase 3 te voorkomen.
De Joint Coalition Fase 3, die een adviesrol heeft bij oplopende druk op de zorg (van Fase 2c tot en met Fase 3), heeft woensdag 24 november overlegd over de huidige situatie en heeft zich gecommitteerd aan de constatering en acties van de ROAZ-voorzitters.
Oefening
De organisaties die een rol spelen bij het vaststellen van fase 3, hielden op initiatief van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) en GGD GHOR Nederland afgelopen week een oefening. Zo zijn we goed voorbereid, mocht deze fase zich aandienen. Lees meer over de oefening.
Bron: LCPS
*Uitleg Rijksoverheid.nl: Fase 3 wordt landelijk afgekondigd als de druk op de zorg door het oplopende aantal COVID-patiënten zo groot is, dat de zorg niet meer op gebruikelijke wijze verder kan worden verleend en er ingrijpende, onconventionele keuzes moeten worden gemaakt. In zo’n situatie is het bijvoorbeeld denkbaar dat in de ziekenhuizen alleen nog ruimte is voor acute zorg, zoals de COVID-zorg, hartinfarcten, hersenbloedingen en trauma na een ongeluk. De afkondiging van Fase 3 geldt dan niet alleen voor de zorg in de ziekenhuizen, maar ook voor bijvoorbeeld de huisartspraktijken, de verpleeghuizen, de zelfstandige behandelcentra, de wijkverpleging, de GGZ, de gehandicaptenzorg en de ambulances. Fase 3 betreft de situatie dat de druk op de gehele zorg te groot is geworden. Code Zwart betreft het scenario dat de IC’s in de ziekenhuizen overbelast zijn en waarvoor vorig jaar een draaiboek is geschreven.
